Μεταμόσχευση Αρχέγονων Αιμοποιητικών Κυττάρων
χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση ευρέος φάσματος αιματολογικών και μη αιματολογικών νοσημάτων
Η μεταμόσχευση αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση ευρέος φάσματος αιματολογικών και μη αιματολογικών νοσημάτων (1). Σε μία κλασική μεταμόσχευση αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων, ο ασθενής αρχικά λαμβάνει αγωγή προετοιμασίας, που περιλαμβάνει χημειοθεραπεία, ορισμένες φορές σε συνδυασμό με ακτινοβολία, προκειμένου να καταστραφούν τα καρκινικά κύτταρα. Η αγωγή προετοιμασίας καταστρέφει επίσης αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα στο μυελό των οστών. Σύντομα μετά την αγωγή προετοιμασίας, χορηγούνται στον ασθενή αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα, τα οποία αντικαθιστούν εκείνα που καταστράφηκαν (2).
Ανάλογα με το δότη των αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων, διακρίνονται 2 κατηγορίες μεταμοσχεύσεων: αυτόλογες και αλλογενείς μεταμοσχεύσεις. Στις αυτόλογες μεταμοσχεύσεις, ο ασθενής λαμβάνει αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα τα οποία έχουν συλλεχθεί από τον ίδιο. Στις αλλογενείς μεταμοσχεύσεις, τα αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα προέρχονται από άτομο διαφορετικό του ασθενούς, που είναι συμβατός συγγενής ή μη συγγενής δότης (2).
Οι αυτόλογες μεταμοσχεύσεις εφαρμόζονται συνήθως στην αντιμετώπιση του λεμφώματος Hodgkin και non-Hodgkin και στο μυέλωμα (3). Οι αλλογενείς μεταμοσχεύσεις χρησιμοποιούνται κυρίως σε λευχαιμίες, μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα και σε μυελοϋπερπλαστικά νεοπλάσματα (4).
Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Δίκτυο Μεταμόσχευσης Αίματος και Μυελού, κάθε χρόνο πραγματοποιούνται παγκοσμίως περίπου 90.000 μεταμοσχεύσεις αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων, εκ των οποίων 53% είναι αυτόλογες και 47% είναι αλλογενείς (5).
Η επιλογή για το αν η μεταμόσχευση αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων είναι απαραίτητη, καθώς και για το ποια κατηγορία μεταμόσχευσης πρέπει να πραγματοποιηθεί καθορίζονται από εξειδικευμένο γιατρό. Αποφάσεις σχετικά με την αγωγή προετοιμασίας λαμβάνονται από εξειδικευμένο γιατρό.
Βιβλιογραφία
- National Health Service, Clinical Commissioning Policy: Haematopoietic Stem Cell Transplantation (HSCT) (All Ages): Revised Reference: NHS England B04/P/a, Available at https://www.england.nhs.uk/wp-content/uploads/2022/10/Haematopoietic-Stem-Cell-Transplantation-HSCT-All-Ages.pdf (Revised: July 2021)
- American Cancer Society, Types of Stem Cell and Bone Marrow Transplants, Available at https://www.cancer.org/cancer/managing-cancer/treatmenttypes/stem-cell-transplant/types-of-transplants.html (Last Revised: May 4, 2023)
- Leukemia & Lymphoma Society, Autologous Stem Cell Transplantation, Available at https://www.lls.org/treatment/types-treatment/stem-celltransplantation/autologous-stem-cell-transplantation
- Leukemia & Lymphoma Society, Allogeneic Stem Cell Transplantation, Available at https://www.lls.org/treatment/types-treatment/stem-celltransplantation/allogeneic-stem-cell-transplantation
- Niederwieser D, Baldomero H, Bazuaye N et al. One and a half million hematopoietic stem cell transplants: continuous and differential improvement in worldwide access with the use of non-identical family donors. Haematologica. 2022 May 1;107(5):1045-1053. doi: 10.3324/haematol.2021.279189